Câu chuyện của trái bóngTheo bạn điều gì là quan trọng nhất trong một trận đấu bóng đá? Các cầu thủ? Trọng tài? Sân thi đấu? Hay bàn thắng? Theo tôi thì đó phải là trái bóng bởi vì có đến những 22 cầu thủ trên sân chỉ để tranh nhau quyền kiểm soát có một quả bóng, vậy là hẳn nhiên trái bóng phải là nhân vật trung tâm. Và bản thân quả bóng đá cũng có lịch sử riêng của nó.
Trái bóng nguyên thuỷ Hình như bản năng của con người là thích đá bóng hay những thứ có hình dạng tương tự do vậy những trò chơi như thế được tìm thấy ở hầu hết những nền văn minh trên thế giới. Do đó, nguồn gốc nguyên thuỷ của môn bóng đá giờ đây vẫn còn là một vấn đề gây nhiều tranh cãi. Nhưng dù nó có bắt nguồn từ Châu Âu, Trung Quốc hay Nam Mỹ thì sự hình thành của những quả bóng sau đây là điều đã được các sử gia công nhận.
Trái bóng ra đời năm 1863Ban đầu ở Châu Âu thời Trung Cổ, người ta thường chơi đá bằng đầu những người bị hành quyết như một trò vui rồi sau đó là những chiếc đầu lâu người hoặc động vật rồi sau đó là những bó vải vụn. Tiếp đấy người ta bắt đầu sử dụng những bong bóng lợn , bong bóng bò để làm bóng. Tiếp theo có người nghĩ ra cách may một lớp áo da bao quanh những chiếc bong bóng này để giúp nó trở nên bền và khó vỡ hơn, những nhà quý tộc giàu có thì dùng da hươu còn những người bình dân sử dụng da bò và như thế trái bóng đã dần dần thai ngén hình dạng của nó. Thế nhưng bất lợi đối với những trái bóng bằng bong bóng động vật này là phải phụ thuộc vào hình dạng của cái bong bóng đó, nếu bong bóng càng tròn thì trái bóng khi đá ra sẽ càng bay chính xác theo ý người đá, nhưng đã là bong bóng tự nhiên thì biết lấy đâu ra một cái bóng có hình dạng chuẩn xác.
Phải chờ đến tận năm 1855 khi Charles Goodyear phát minh ra chiếc ruột bóng bằng cao su, rồi đến năm 1862 thì H.J. Lindon cải tiến nó thành ruột bóng có thể bơm hơi được và từ đấy những người đam mê môn bóng đá mới có được những quả bóng tròn hơn và có hình dạng ổn định hơn. Và cũng chỉ một năm sau, năm 1863, Liên Đoàn Bóng đá Anh được thành lập và đặt ra luật chơi đầu tiên cho môn bóng đá và tất nhiên quy ước về trái bóng là điều đầu tiên trong bộ luật này. Kể từ đó bóng đá đã bước sang một trang mới, bóng đá hiện đại.
Những cải tiến hiện đạiThời gian đầu, việc tạo hình tròn cho trái bóng làm đau đầu các nhà thiết kế và sản xuất bóng đá, việc khâu những miếng da để làm vỏ quả bóng luôn khiến trái bóng bị kéo dài ở hai đầu khiến nó trông khá giống như trái bóng bầu dục ngày nay tuy không thuôn bằng. Sau đó người ta nghĩ ra việc cắt những miếng da này thành những miếng hình cong nhỏ và ghép vào nhau và việc này đã giúp trái bóng trở nên tròn trịa hơn đây cũng chính là hình dạng của trái bóng “Tiento” được sử dụng ở World Cup đầu tiên năm 1930. Cùng với việc cố gắng cải tiến hình dạng cho trái bóng thì ruột bóng cũng được cải tiến để trở nên dày hơn để có thể chịu được áp lực mạnh từ những cú sút.
Trong những năm Thế chiến thứ II một cải tiến quan trọng khác cũng được phát minh đó là đưa thêm một chiếc vỏ phụ bằng vải lót giữa ruột bóng và vỏ bóng để có thể tạo hình quả bóng được dễ dàng hơn và làm cho quả bóng chắc chắn hơn. Cùng với đó lớp vỏ bằng da ở bên ngoài cũng được quét một lớp sơn bóng để chống thấm nước giúp cho việc thi đấu vào trời mưa được thuận lợi hơn.
Đến năm 1951, quả bóng bắt đầu được làm có màu trắng để giúp khán giả có thể quan sát được dễ dàng ngay cả dưới ánh sáng mờ của đèn chiếu. Cũng vào thời gian ấy, ở mỗi nước lại có trái bóng riêng của mình với hình dạng và kích thước khá khác nhau nên đã nảy sinh rất nhiều mâu thuẫn trong việc chọn bóng của nước nào trong mỗi trận đấu bóng quốc tế khiến FIFA phải ra một điều luật chuẩn về hình dạng và kích cỡ của trái bóng.
Cấu tạo của trái bóng Buckminster Từ đầu những năm 1960, những quả bóng với vỏ bằng cao su tổng hợp để thay thế cho lớp vỏ bằng da vừa đắt tiền, vừa có độ dày không đồng đều đã xuất hiện, nhưng phải đến năm 1980 thì những quả bóng có lớp vỏ bằng chất liệu nhân tạo này mới hoàn toàn thay thế cho những trái bóng làm bằng da như trước kia.
Đầu thập niên 70 cũng xuất hiện một phát minh rất quan trọng, đó là trái bóng Buckminster hay còn gọi là Buckyball. Đây là một phát minh quan trọng cho lớp vỏ của trái bóng. Nếu trước kia vỏ trái bóng thường được khâu bằng những miếng da to bản với những hình dạng khác nhau và điều này khiến những quả bóng thường khó đạt được một hình cầu chuẩn thì trái bóng Buckminster được khâu bằng 20 miếng da hình lục giác (màu trắng) và 12 miếng da hình ngũ giác (màu đen) đã cho một hình cầu thật chuẩn và đây cũng là công nghệ được sử dụng để sản xuất vỏ bóng cho đến ngày nay. Trái bóng Telstar của hãng Addidas được sử dụng tại World Cup Mexico 1970 là trái bóng đầu tiên có dạng này.
Những trái bóng chính thức của World Cup
Kể từ World Cup 1970 ở Mexico, FIFA đã chọn hãng Addidas là nhà cung cấp bóng thi đấu chính thức cho World Cup của mình. Và hãng này, mỗi kỳ World Cup, lại trình làng một mẫu bóng mới với tên gọi riêng và tất nhiên là có nhiều cải tiến so với các mẫu bóng trước.
Bắt đầu từ trái bóng Telstar năm 1970 là kiểu bóng Buckminster đầu tiên và được hoàn thiện hơn với cái tên Telstar Durlast tại World Cup 1974. Năm 1978, quả bóng Telstar Durlast Argentina đã thay việc in những miếng da lục giác màu đen bằng những hình trang trí tam giác cách điệu giúp trái bóng trông đẹp hơn. Rồi trái bóng Tango Espana với lớp vỏ hoàn toàn không thấm nước dù có bị nhúng ngập vào nước là công nghệ rất mới lúc bấy giờ đây cũng là trái bóng có vỏ bằng da cuối cùng được sử dụng tại World Cup. World Cup 1986, trái bóng Azteca là trái bóng có lớp vỏ bằng cao su tổng hợp đầu tiên được sử dụng tại World Cup và nó đã cho thấy tính ưu việt khi vừa chống thấm tốt lại hoạt động rất hiệu quả trên mặt sân khô. Trái bóng Etrvsco tại World Cup 1990 là trái bóng đầu tiên có lớp lót bằng xốp polyurethane đen và trái bóng Questra ở World Cup 1994 đã hoàn thiện lớp lót này giúp trái bóng không những chống thấm hiệu quả còn giúp cầu thủ tạo độ xoáy cao hơn cho trái bóng khi sút và điều khiển trái bóng dễ dàng hơn. Trái bóng Tricolore ở France 98 lại là đột phá về công nghệ in giúp trái bóng có lớp vỏ mỏng hơn mà vẫn chắc chắn điều này khiến trái bóng nhẹ hơn tạo điều kiện cho các cầu thủ phát huy các kỹ thuật cá nhân. Tại World Cup 2002, hãng Addidas lại cho trình lạng trái bóng Fevernova với lớp lót dày hơn tăng độ chính xác khi sút cho các cầu thủ. Teamgeist tại World Cup 2006 lần này lại tiếp tục là một cải tiến mới nữa của Addidas. Hãy quên đi dạng bóng Buckminster với những miếng ghép hình lục giác và ngũ giác. Trái bóng Teamgeist với thiết kế hoàn toàn mới lạ với những miếng ghép hình dạng mới đang được mong đợi sẽ tạo nên bước đột phá mới và giúp cho các cầu thủ có thể xử lý trái bóng dễ dàng hơn nhờ đó sẽ có nhiều bàn thắng đẹp sẽ được ghi tại World Cup lần này.
Teamgeist +Cứ như vậy theo gian, ở từng thời kỳ trái bóng lại được cải tiến để ngày càng hoàn thiện và góp phần giúp cho bóng đá trở nên hay hơn và hấp dẫn hơn. Giờ đây, trái bóng không còn được coi là nhận vật phụ của bữa tiệc bóng đá nữa. Cứ mỗi mùa World Cup đến, báo chí lại dành không ít giấy mực để bàn về trái bóng mới và hy vọng những cú sút kéo theo đường bay diệu kỳ của trái bóng vào khung thành sẽ là những khoảnh khắc khó quên cho những người hâm mộ môn túc cầu giáo trên toàn thế giới.